- Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι ο καρκίνος που αναπτύσσεται στο παχύ έντερο.
- Είναι ο συχνότερος καρκίνος στην Ευρώπη και ο τρίτος σε συχνότητα παγκοσμίως.
- Οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε ηλικία μεγαλύτερη των 60 ετών.
- Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι σπάνιος σε ηλικίες κάτω των 40 ετών.
- Η πλειοψηφία των ορθοκολικών καρκίνων εντοπίζεται στο κόλον και ονομάζονται καρκίνοι του παχέος εντέρου.
- Αποτελούν το 9% όλων των μορφών καρκίνου στην Ευρώπη.
- Περίπου το 1/3 των ορθοκολικών καρκίνων εντοπίζονται μόνο στο ορθό και αποτελούν τους καρκίνους του ορθού.
Διάγνωση
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου προκαλεί συμπτώματα πιο συχνά όταν η νόσος είναι προχωρημένη. Τα συνήθη συμπτώματα είναι η αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, κοιλιακή δυσφορία, κόπωση, απώλεια βάρους. Το αίμα στα κόπρανα μπορεί να είναι ένα σημάδι προειδοποίησης. Μπορεί να είναι ορατό με γυμνό μάτι ή μέσω εργαστηριακών εξετάσεων των κοπράνων.
- Η ενδοσκόπηση είναι μια εξέταση στην οποία ένας φωτιζόμενος σωλήνας εισάγεται μέσω του πρωκτού στο έντερο. Επιτρέπει να δούμε το εσωτερικό του εντέρου. Όταν ένας όγκος βρίσκεται σε απόσταση εντός 15 εκατοστών από τον πρωκτό θεωρείται όγκος του ορθού, ενώ όγκος περαιτέρω των 15 εκατοστών θεωρείται όγκος του παχέος εντέρου.
- Ειδικές ακτινολογικές εξετάσεις βοηθούν επίσης στο να απεικονιστεί το που βρίσκεται ο όγκος και ποιο είναι το μέγεθός του.
- Ανάλυση αίματος για το καρκινοεμβρυικό αντιγόνο (CEA), που είναι ένας καρκινικός δείκτης, μπορεί να είναι χρήσιμη σε επιλεγμένες περιπτώσεις, αλλά η διάγνωση δεν πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά σε αυτόν.
- Η επιβεβαίωση της διάγνωσης δίνεται μόνο από την εργαστηριακή ανάλυση του όγκου και των ιστών που έχουν επηρεαστεί (ιστοπαθολογία).
Όταν οι ιατροί προσδιορίζουν το στάδιο του καρκίνου, χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους για να αξιολογήσουν την έκταση στην οποία έχει επεκταθεί ο καρκίνος τοπικά και σε απόσταση στο σώμα. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται σταδιοποίηση.
Το στάδιο είναι καθοριστικό προκειμένου να ληφθεί η σωστή απόφαση για την θεραπεία. Το στάδιο επιπλέον καθορίζει την πρόγνωση του ασθενούς. Έτσι, όσο μικρότερο είναι το στάδιο, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση. Η σταδιοποίηση καθορίζεται συνήθως δύο φορές. Μετά από κλινική και ακτινολογική εξέταση οι ιατροί εκτιμούν το στάδιο του καρκίνου. Εάν πραγματοποιηθεί χειρουργείο, η σταδιοποίηση επηρεάζεται από την ιστοπαθολογική εξέταση του αφαιρουμένου όγκου, των λεμφαδένων και/ή άλλων οργάνων τα οποία μπορεί να έχουν αφαιρεθεί χειρουργικά. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται χειρουργική σταδιοποίηση. Η ιστοπαθολογική εξέταση θα πρέπει να περιλαμβάνει την εξέταση όλων των ορίων του χειρουργικού δείγματος, προς καθορισμό της πιθανότητας ο όγκος να έχει διηθήσει πέραν του εξαιρεθέντος ιστού. Τουλάχιστον 12 λεμφαδένες θα πρέπει να αφαιρεθούν ώστε να επιτραπεί η ακριβής σταδιοποίηση. Επίσης, η ιστοπαθολογική εξέταση θα πρέπει να επαληθεύσει εάν ο όγκος έχει διηθήσει αγγεία ή νεύρα.
Μερικές φορές, μετά την αρχική θεραπεία και την ανάλυση του όγκου που έχει αφαιρεθεί μπορεί να διαπιστωθεί ότι ο καρκίνος έχει προχωρήσει περισσότερο, έτσι το πρωτόκολλο θεραπείας πρέπει να προσαρμόζεται.
- Στο στάδιο 0 ο καρκίνος περιορίζεται στο πλέον επιφανειακό στρώμα του εντερικού τοιχώματος του βλεννογόνου. Ο όγκος θα πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά.
- Το στάδιο Ι περιλαμβάνει ένα στρώμα βαθύτερο, τον υποβλεννογόνιο χιτώνα, και φθάνει ακόμη και το μυ του παχέος εντέρου ή του ορθού. Ο όγκος πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά, καθώς και οι τοπικοί λεμφαδένες.
- Το στάδιο ΙΙ περιλαμβάνει τον μυ του εντέρου και εισβάλλει στα γύρω όργανα. Η θεραπεία αποτελείται από τη χειρουργική αφαίρεση όλων των προσβεβλημένων ιστών και για ορισμένους ασθενείς είναι απαραίτητη πρόσθετη χημειοθεραπεία σε περίπτωση καρκίνου του παχέος εντέρου και ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού.
- Το στάδιο III περιλαμβάνει γειτνιάζουσες δομές με το παχύ έντερο, αλλά και περιοχικούς λεμφαδένες. Η θεραπεία αποτελείται από τη χειρουργική αφαίρεση των όγκων και άλλων προσβεβλημένων ιστών και επικουρική θεραπεία δηλ. χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία μαζί με ακτινοθεραπεία για καρκίνο του ορθού.
- Το στάδιο IV περιλαμβάνει απομακρυσμένα όργανα, όπως το ήπαρ και οι πνεύμονες. Η χημειοθεραπεία και η βιολογική στοχευμένη θεραπεία είναι οι επιλογές θεραπείας. Η χημειοθεραπεία βοηθά στη μείωση του μεγέθους των μεταστατικών όγκων για να γίνουν, αν είναι δυνατόν, χειρουργήσιμοι.
Παρακολούθηση
H ιατρός θα προγραμματίσει επισκέψεις μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας με σκοπό την παρακολούθηση των ανεπιθύμητων ενεργειών της θεραπείας, πιθανή υποτροπή της νόσου και να σας παρέχει υποστήριξη για να επιστρέψετε στην κανονική ζωή σας. Η παρακολούθηση μπορεί να διαρκέσει έως και 5 χρόνια.