• Οι ογκολογικοί ασθενείς βιώνουν συχνά πόνο, είτε λόγω της κακοήθειας αυτής καθ’ αυτής, ή εξαιτίας της αντινεοπλασματικής θεραπείας και πολλές φορές εξαιτίας του συνδυασμού τους.
• Η ένταση του πόνου που βιώνει κάθε ασθενής δεν σχετίζεται απαραίτητα με την ανάπτυξη του καρκίνου. Είναι σημαντικό οι ασθενείς να ενημερώνουν τον ιατρό ή το νοσηλευτή για τον πόνο που αισθάνονται, συμπεριλαμβανομένου και κάθε νέας εμφάνισης πόνου, είτε σε καινούρια εντόπιση ή ακόμα και αδιευκρίνιστης προέλευσης.
• Ο πόνος συνήθως αξιολογείται στα πλαίσια της συνολικής ογκολογικής φροντίδας. Αρκετές κλίμακες αξιολόγησης είναι διαθέσιμες, ενώ αριθμημένες κλίμακες βρίσκονται ήδη σε ευρεία χρήση. Οι ασθενείς μπορεί να κληθούν να βαθμολογήσουν τον πόνο τους σε αριθμητική κλίμακα   (π.χ. 0-10, με το 0 να αντιστοιχεί στην απουσία πόνου και το 10 στον χείριστο πόνο), ώστε να ξεκινήσει μια κατάλληλη στρατηγική ανακούφισης του πόνου. Οι ασθενείς μπορούν να ζητήσουν από τον ιατρό τους ή το νοσηλευτή να τους εξηγήσει την αριθμημένη κλίμακα βαθμολόγησης, ώστε ακολούθως, να αναφέρουν όχι μόνο τον πιο έντονο πόνο, αλλά και τον συνήθη πόνο που αισθάνονται.
• Ο καρκινικός πόνος μπορεί να οφείλεται σε ποικίλες αιτίες και περιλαμβάνει διαφορετικούς τύπους πόνου. Συνεπώς, εάν οι ασθενείς κατορθώσουν να περιγράψουν με ακρίβεια τον πόνο τους, ο ιατρός ή ο νοσηλευτής θα διευκολυνθεί σημαντικά ώστε να συστήσει ικανοποιητικά μέτρα αντιμετώπισής του.
• Αρκετές αποτελεσματικές θεραπείες είναι διαθέσιμες για την αντιμετώπιση του πόνου, σε όλα τα στάδια και τους τύπους του καρκίνου. Οι ασθενείς δεν πρέπει να υπομένουν τον πόνο.

Θεραπεία του καρκινικού πόνου

• Υπάρχουν πολλοί τρόποι διαχείρισης των διαφορετικών τύπων καρκινικού πόνου. Η ανακούφιση από τον πόνο εξαρτάται από τον τύπο και τη βαρύτητά του, καθώς επίσης και από τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Οι ασθενείς οφείλουν να είναι πλήρως ενημερωμένοι και να εμπλέκονται στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.
• Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν μη οπιοειδή αναλγητικά φάρμακα, οπιοειδή αναλγητικά φάρμακα, ακτινοθεραπεία και σε κάποιες περιπτώσεις, χειρουργικές παρεμβάσεις. Τα επικουρικά φάρμακα είναι επίσης ένα σημαντικό μέρος του ελέγχου του πόνου.
• Η θεραπεία του καρκινικού πόνου ποικίλει ανάλογα με τον ασθενή, αλλά γενικά :

• Ο ήπιος καρκινικός πόνος αντιμετωπίζεται με μη-οποιοειδή αναλγητικά όπως παρακεταμόλη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ, π.χ. ασπιρίνη, ιβουπροφένη, δικλοφενάκη). Υπάρχει η δυνατότητα τόσο της μεμονωμένης χορήγησης τους όσο και του συνδυασμού τους με οπιοειδή.
• Ο ήπιος-μέτριος καρκινικός πόνος αντιμετωπίζεται με ήπια οπιοειδή όπως κωδεΐνη, διϋδροκωδεΐνη ή τραμαδόλη. Αυτά μπορούν να χορηγηθούν παράλληλα με μη οπιοειδή.
• Ο μέτριος-έντονος καρκινικός πόνος συνήθως αντιμετωπίζεται με ισχυρά οπιοειδή, συμπεριλαμβανομένων της μορφίνης, οξυκωδόνης, φεντανύλης, υδρομορφόνης και της μεθαδόνης. Η μορφίνη είναι το συχνότερο χρησιμοποιούμενο οπιοειδές για την αντιμετώπιση του μετρίου προς έντονου καρκινικού πόνου .
• Επεισόδια οξέος καρκινικού πόνου αντιμετωπίζονται συνήθως με οπιοειδή ταχείας δράσης, συνήθως μορφίνη ή φεντανύλη.
• Οστικά άλγη σχετιζόμενα με τον καρκίνο που προκαλούνται από οστικές μεταστάσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με ακτινοθεραπεία, διφωσφωνικά και denosumab, καθώς και με αναλγητικά φάρμακα. Τα διφωσφονικά και το denosumab δεν υπάγονται στην αναλγητική αγωγή, ωστόσο, έχουν τη δυνατότητα να καθυστερήσουν την έναρξη του οστικού άλγους και να αποτρέψουν την εμφάνιση επιπλοκών όπως τα κατάγματα. Η διαδερμική σπονδυλοπλαστική μπορεί επίσης να μειώσει τον πόνο της σπονδυλικής στήλης σταθεροποιώντας τα οστά.
• Ο πόνος από τη συμπίεση του νωτιαίου μυελού που προκαλείται από μεταστάσεις, αντιμετωπίζεται συνήθως με ακτινοθεραπεία με ή χωρίς στεροειδή και περιστασιακά με χειρουργική επέμβαση για την απομάκρυνση του όγκου ή τη σταθεροποίηση των σπονδύλων.
• Ο νευροπαθητικός πόνος μπορεί να προκληθεί από τον ίδιο τον καρκίνο, από τις αντικαρκινικές θεραπείες ή από λοιμώξεις (όπως ο έρπης ζωστήρας). Προκαλεί έντονη δυσφορία και μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Ο νευροπαθητικός πόνος σε ασθενείς με καρκίνο αντιμετωπίζεται με οπιοειδή, καθώς και με επικουρικά φάρμακα, τα οποία μπορεί να μειώσουν τον πόνο των νεύρων, συμπεριλαμβανομένων των σπασμολυτικών, των αντικαταθλιπτικών και των έμπλαστρων λιδοκαΐνης.
• Ο ανθεκτικός πόνος (πόνος που δεν ανταποκρίνεται στα συνήθη φάρμακα) μπορεί σπάνια να απαιτεί περισσότερο επεμβατικές στρατηγικές όπως η ενδορραχιαία χορήγηση οπιοειδών, ο αποκλεισμός περιφερικού νεύρου, ο νευρολυτικός αποκλεισμός, η διέγερση νωτιαίου μυελού ή η χορδοτομή.

Ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας του καρκινικού πόνου

• Οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τη θεραπεία του καρκινικού πόνου είναι συνήθως ήπιες.
• Συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες των ΜΣΑΦ περιλαμβάνουν παρενέργειες από το γαστρεντερικό σύστημα, ενώ η παρακεταμόλη έχει συσχετισθεί με δερματικό εξάνθημα ή κνησμό.
• Οι συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες των οπιοειδών αναλγητικών περιλαμβάνουν δυσκοιλιότητα, υπνηλία, ναυτία και τάση για εμετό (ναυτία). Η ενυδάτωση μπορεί να είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι τα προϊόντα μεταβολισμού των οπιοειδών θα περάσουν από τους νεφρούς χωρίς να προξενήσουν βλάβη. Πολλές από τις ανεπιθύμητες ενέργειες των οπιοειδών μπορούν να αντιμετωπιστούν με μείωση της δόσης του φαρμάκου, αλλαγή σε διαφορετικό οπιοειδές ή χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων για τη θεραπεία της εκάστοτε ανεπιθύμητης ενέργειας.
• Πιθανές παρενέργειες της ακτινοθεραπείας περιλαμβάνουν κόπωση και ερεθισμό του δέρματος γύρω από το πεδίο ακτινοβόλησης. Περιστασιακά, η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει προσωρινή έξαρση του πόνου.

Συναισθηματική Υποστήριξη

• Εξειδικευμένοι σύμβουλοι και ψυχολόγοι μπορεί να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν τις συναισθηματικές προκλήσεις που σχετίζονται με τον καρκίνο και τον επαγόμενο πόνο.
• Τοπικές, εθνικές και διεθνείς ομάδες υποστήριξης ασθενών είναι διαθέσιμες για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Αυτές οι ομάδες μπορούν να παρέχουν βοήθεια στους ασθενείς για να κατανοήσουν καλύτερα την ασθένειά τους, επιτρέποντάς τους να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με άλλους ασθενείς και να τους βοηθήσουν να μάθουν πώς να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο.