- Ο καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται από κύτταρα στον πνεύμονα που έχουν αναπτυχθεί ανώμαλα και έχουν πολλαπλασιαστεί για να σχηματίσουν έναν όζο ή όγκο.
- Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στην Ευρώπη. Το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα. Στην Ευρώπη, σημειώθηκε μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα στους άνδρες, ενώ αυξάνεται στις γυναίκες – αυτό αντανακλά τη διαφορά στις τάσεις καπνίσματος μεταξύ των δύο φύλων.
- O ΜΜΚΠ αντιπροσωπεύει το 80-90% όλων των καρκίνων του πνεύμονα. Οι νευροενδοκρινείς όγκοι αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των καρκίνων του πνεύμονα. Οι περισσότεροι εξ’ αυτών (περίπου 14%) είναι μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (SCLC).
- Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ-NSCLC) είναι ένας τύπος καρκίνου του πνεύμονα, ο οποίος διαφοροποιείται από τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (SCLC) λόγω του τρόπου με τον οποίο φαίνονται τα καρκινικά κύτταρα στο μικροσκόπιο. Οι τρεις κύριοι τύποι ΜΜΚΠ είναι το αδενοκαρκίνωμα, το πλακώδες καρκίνωμα και το μεγαλοκυτταρικό (μη διαφοροποιημένο) καρκίνωμα του πνεύμονα. Διαγιγνώσκονται με τον ίδιο τρόπο, αλλά μπορεί να αντιμετωπίζονται διαφορετικά.
Διάγνωση
- Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να εμφανιστεί με συμπτώματα επίμονου βήχα ή λοίμωξης στο στήθος, δύσπνοια, βραχνάδα, πόνο στο στήθος ή βήχα με αίμα. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι πυρετός, απώλεια όρεξης, ανεξήγητη απώλεια βάρους και κόπωση.
- Οι διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να χρειαστούν είναι η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία [MRI], αλλά και πιο σύγχρονες εξετάσεις όπως η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων [PET] αξονική τομογραφία ή ) προκειμένου να αξιολογηθούν η θέση και η έκταση του καρκίνου. Η λήψη βιοψίας και η ιστοπαθολογική εξέταση (κύτταρα ή ιστός που λαμβάνονται από τον όγκο για εξέταση στο μικροσκόπιο) θα επιβεβαιώσουν τη διάγνωση του ΜΜΚΠ.
Θεραπευτικές επιλογές για τον ΜΜΚΠ
– Χειρουργείο – Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η κύρια θεραπεία σε αρχικού σταδίου νόσο (στάδια I-II).
– Χημειοθεραπεία – Η χημειοθεραπεία μπορεί να δοθεί ως συμπληρωματική θεραπεία μετά το χειρουργείο σε αρχικού σταδίου νόσο (στάδια IB-III). Επίσης μπορεί να δοθεί παράλληλα με ακτινοθεραπεία σε ασθενείς με πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου (στάδιο III). Σε αρκετά προχωρημένη νόσο, η οποία δεν μπορεί να χειρουργηθεί ούτε να ακτινοβοληθεί, ή μεταστατική νόσο, η χημειοθεραπεία μπορεί να δοθεί και σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία.
- Ανοσοθεραπεία είναι ένας τύπος θεραπείας ο οποίος ενισχύει τη φυσική άμυνα του οργανισμού ώστε καταπολεμήσει τον καρκίνο. Η ανοσοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί σε ορισμένους ασθενείς με τοπικά προχωρημένη ή μεταστατική νόσο, καθώς και σε κάποιους ασθενείς μετά το τέλος της χημειο-ακτινοθεραπείας.
– Οι στοχεύουσες θεραπείες είναι νέας γενιάς φάρμακα τα οποία δρουν εμποδίζοντας/αναστέλλοντας τη λειτουργία ορισμένων μορίων μέσα στο κύτταρο με αποτέλεσμα να εμποδίζουν την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Χορηγούνται σε ασθενείς των οποίων οι όγκοι φέρουν συγκεκριμένες μοριακές αλλαγές, ώστε να έχουν ευαισθησία σε αυτούς τους αναστολείς.
Εξετάζοντας το μοριακό προφίλ στον ΜΜΚΠ
– Ασθενείς των οποίων οι όγκοι εκφράζουν σχετικά αυξημένα επίπεδα της πρωτεΐνης PD-L1 μπορεί να λάβουν μονοθεραπεία με ανοσοθεραπεία όταν βρίσκονται στο στάδιο IV.
– Ασθενείς των οποίων οι όγκοι φέρουν ειδικές μοριακές αλλαγές (μεταλλάξεις, αναδιατάξεις κτλ.) θεραπεύονται καλύτερα με στοχεύουσες θεραπείες όταν βρίσκονται στο στάδιο IV. Οι πιο συχνές μοριακές αλλαγές για τις οποίες διαθέτουμε φάρμακα ανευρίσκονται στα γονίδια EGFR, KRAS, BRAF, ALK, MET, RET, ROS1 και NTRK 1/2/3. Οι θεραπείες αυτές διατίθενται με τη μορφή δισκίων και χορηγούνται καθημερινά.
Θεραπευτικές επιλογές για τον Μικροκυτταρικό Καρκίνο του Πνεύμονα
- ΜΚΠ είναι ένας ταχέως εξελισσόμενος όγκος ο οποίος διαγιγνώσκεται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο.
- Η θεραπεία του διαφοροποιείται εάν η νόσος είναι περιορισμένη ή εκτεταμένη. Εάν η νόσος είναι περιορισμένη η θεραπεία εκλογής είναι η χημειοθεραπεία η οποία χορηγείται ταυτόχρονα με ακτινοθεραπεία. Ορισμένες φορές μπορεί κανείς να ολοκληρώσει τη χημειοθεραπεία και να υποβληθεί στη συνέχεια σε ακτινοθεραπεία.
- Η χειρουργική εκτομή ενδείκνυται σε όσους ασθενείς εμφανίζουν βλάβες <5cm χωρίς να υπάρχουν ύποπτοι λεμφαδένες (Στάδιο I-IIA). Λιγότεροι από 5% των ασθενών με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα διαγιγνώσκονται σε στάδιο Ι-ΙΙΑ.
- Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου οι ασθενείς συνήθως λαμβάνουν συνδυασμένη χημειοθεραπεία με ανοσοθεραπεία.